Jedna izuzetna postavka, neuobičajena po konceptu, a još više po prezentaciji unutar galerijskog prostora, je izložba „Lekcije iz 91“ koju je osmislila kustoskinja Sandra Vitaljić. Izložba je otvorena 28. februara 2017. u Muzeju istorije Jugoslavije i predstavlja izbor ratnih fotografija, koje su snimili mnogobrojni fotoreporteri slovenačkih, hrvatskih i srpskih medijskih kuća, i koje u datim istorijskim okolnostima predstavljaju pogled na ratna dešavanja u toku i posle 1991. godine na prostoru bivše Jugoslavije. Pored fotografija izložene su i naslovne strane novina i novinski članci, medija zaraćenih strana iz tog doba.
1 of 17
Izložba podstiče na duboko razmišljanje i prati je muk posetilaca dok je posmatraju, a kao aura nad izložbom se nameće pitanje: Zašto je svim narodima Jugoslavije, tako gorka spoznaja o sebe samima, trebala da se desi?
Izložba u Beogradu je bila u organizaciji Foto saveza Srbije i njoj su prethodile izložbe u Zagrebu u okviru festivala „Organ vida“ i izložba u Mariboru, dok je sledeća destinacija Berlin. Sigurno je u tome i simbolika zbog uticaja koji je Berlin imao na balkanska dešavanja. Izložbi su prisustvovali kao gosti Foto saveza Srbije organizatori izložbi iz Maribora i Zagreba. Možete je pogledati do 26. marta 2017. godine, a ako delite moje mišljenje, da je fotografija najbolji i najobjektivniji dokument vremena, ovu izložbu ne smete propustiti. A istina o ratu je uvek negde između.
Vraćajući se u ranu mladost, pokušavam da se setim osećaja koji sam imao dok sam u rukama držao čuveni ruski fotoaparat „SMENA 8“. Ne, nije to bio moj prvi aparat, ali poseban osećaj držanja tog „malog plastičnog čuda“, i tajna koju mi je otkrilo rastavljanje njegovog centralnog zatvarača (pokušavajući da pronađem „ptičicu“ koja se čula iz njega), je osećaj koji ću pamtiti ceo život. Da li je slična magija opčinila Stanka Abadžića, kao znatiželjnog dečaka, dok je držao svoj prvi fotoaparat istog naziva, otkrićemo na predstavljanju njegovog fotografskog opusa u Fotografskom klubu Vojvodina, u utorak 17. novembra 2015. godine u 20 časova.
Jedan od najpoznatijih fotografa sa prostora bivše Jugoslavije će otkriti tajne svetlosne igre koja ga je opčinila, za nas neuhvatljivijh scena gradova, u kojima je tražio i našao inspiraciju. Prag, Zagreb, Paris, Berlin, Istanbul su ovekovečeni u njegovim knjigama. „Hoću li izbeći uobičajeni identitet gradova? Hoću li sačuvati u tome sebe kao autora, i zadržati sopstvene emocije?“ verovatno su pitanja koja su se vrzmala u glavi Stanka Abadžića, dok je šetao ulicama tih gradova. Tražeći neki neponovljivi momenat, odnos svetlosti i senke u kojoj ni jedno ne dominira, i ugao snimanja pri kome će ljudska figura dominirati, i odrediti ključ za kompoziciju fotografije, je po mom mišljenju suština u likovnosti Abadžićevog fotografskog traganja po velikim gradovima.
Stanko Abadžić nam na trenutak deluje kao Servantesov vitez, koji se bori protiv gradskih prostora, tražeći u njima suštinu i osobenost koji nisu našli mnogi pre njega. Nije lako ući u osobenost grada kao što je Pariz, kada na plećima nosite viđene fotografije Atžea (Atget), Brašaia (Brassaïa), Bresona (Bresson), Duanoa (Doisneau) ili Ronisa (Ronis). Ali kada vidimo fotografije, zauvek bivamo razuvereni da taj vitez nije donkihotovskih namera.
On uspeva u tom traženju, i nalazi svoj prepoznatljiv izraz, pitak običnom posmatraču, koji fotografijama biva opijen, kao pićem koje ispija u oduševljenju. Abadžić analizira gradski pejsaž, njegovu linijsku osobenost, oko koje gradi kompoziciju kadra, a onda je začinjava teksturom, senkom i prostornom prazninom koju povezuje sa suštinom ljudske egzistencije. Svetlost je tu veza, koji sve prostorne detalje, gradi i menja sa vremenom. Posebnost na fotografijama svih gradova je dijalektički odnos čovek i prostora. U tom odnosu se traži trenutak koji oslikava fotografov ugao posmatranja.
U prikazu čoveka se na njegovim fotografijama može osetiti neka „tišina“, koja podseća na metafizičko slikarstvo ispunjeno melanholijom ulice, isčekivanjem neobičnog događaja, prizivanjem tišine i sna. Autor na fotografijama ne ulepšava stvarnost, niti veliča mravinjak megapolisa, već intimističkim prikazom jedinke, daje sasvim drugačiji pogled na grad.
Možda potraga za prostorom i putovanje u mnoge gradove da ih ovekoveči, potiče iz Stankove čežnje za rodnim krajem, koga je u ratnom vihoru morao da napusti i nastani se na neko vreme u Pragu.
Pored gradova još jedna velika i večna tema zaokupila je Abadžićevo stvaralaštvo. To je žena i ženski akt kao forma, koja je muškarcu najizazovnija, i kojoj se divi. Nekako se stvara utisak, da je autor aktovima gradski motiv preselio u sobu, ili pak u neki drugi intimni prostor, dajući ženi mogućnost da se potpuno opusti i pokaže svoje čari. Ujedno nesputano i neometano on prati svaki detalj, svojim „voajerskim“ objektivom. U tom prostoru je on osvetljava prirodnim svetlom, a „šara“ senkom, ističući njenu putenost, i skrivenu seksualnost uspavane lepotice, koja čeka i priziva svoga princa preko filmske emulzije. Ona svoju ženstvenost i mirnoću širi prostorom kao nekakav očaravajući parfem. Prostor i ovde igra veliku ulogu, ali nije povezan sa suštinom egzistencije, kao kod fotografija iz serije gradova, već sa suštinom njenog bića da se ne otkriva svakome, nego samo odabranom posmatraču. Tu fotograf vidi svoju šansu, i kadrom snažno prikazuje svoju ulogu u otkrivanju njene lepote.
Jedan viteški odnos u današnje digitalno vreme, je sam rad na stvaranju fotografija. Abadžić fotografiše i stvara isključivo na klasičan način. Radom sa srednjeformatnim filmom, i kasnijim povećanjem na fotopapiru kod svog laboranta, njegov je rad u dobroj meri ograničen brojem fotografija koje može snimiti, ali je zato izoštrio sva ostala čula da mu ne promakne ni jedan „odlučujući trenutak“. To ga stavlja u red sa velikim majstorima fotografije, jer ne traži iz kvantiteta kvalitet, već se uzda u svoju intuiciju i osećaje, a kadar kontroliše velikim fotografskim iskustvom. „Sve što nastaje polako, trajaće dugo“ citiraću njegovu jednom izrečenu misao, koja možda najbolje objašnjava zašto fotografiše analognom tehnikom.
Dobra i originalna fotografija je prvi i najvažniji korak svakog profesionalca. Ali nju treba prezentovati i prodati da bi se mogli profesionalno baviti fotografijom. O mnogim detaljima galerijske promocije i prodaje će se Stanko Abadžić dotaći u svom predstavljanju u Fotografskom klubu Vojvodina, što će posebno biti interesantno fotoamaterima koji jednim okom gledaju na profesionalni okean pun izazova, koji treba savladati do uspeha.
Za predavanje Stanka Abadžića u Fotografskom klubu Vojvodina SVI plaćaju kotizaciju.
Članovi FKV, CD13 i Mense Srbije plaćaju kotizaciju 300 din, a ostali posetioci plaćaju kotizaciju 400 din. za predavanje. Zbog ograničenog broja mesta u klubu, molimo vas da e-mail-om potvrdite dolazak na predavanje do utorka u 14 časova. E-mail je: office@fkv.rs Predavanje se održava na adresi: Bulevar oslobođenja 22, Novi Sad
BIOGRAFIJA:
Stanko Abadžic – rodjen 1952. u Vukovaru.U petnaestoj godini od oca dobiva
prvi fotoaparat SMENA 8.Učlanjuje se u Foto klub „BOROVO“, koji mu organizira
prve grupne i samostalne izložbe u Vukovaru i Borovu.
Diplomirao je germnistiku i radio kao dopisnik Vjesnika iz Vukovara. Iz tog vremena poznate
su njegove reportaže iz Tunisa, Malte, Turske i drugih zemalja.
Od 1995. do 2002. godine boravi u Českoj, gdje radi kao slobodni fotograf. U Českoj je takodje imao brojne grupne i samostalne izložbe, a najveću retrospektivnu izložbu imao je u Pragu u Komornoj galeriji „Dom Josefa Sudeka“, koja nosi ime po čuvenom českom fotografu. Muzej „Mimara“ mu organizuje 2003. godine izložbu „IN ABSENTIA“, kojom je Abadžić označio povratak na hrvatsku fotografsku scenu. U Hrvatskoj je izlagao u Osijeku, Novigradu, Splitu, Zagrebu i Dubrovniku, Karlovcu, Sisku, Rijeci i Daruvaru. Dobitnik je brojnih nagrada i priznanja
Samostalno je izlagao u 16 europskih zemalja, od kojih u Argentini,Japanu, Americi i Rusiji.
Njegove fotografije se nalaze u brojnim zbirkama u Europi, Hrvatskoj i Americi. Redovno
suradjuje s izdavačkim kućama DISPUT, MEANDAR, FRAKTURA, ZNANJE, AGM na oblikovanju korica knjiga.
Član je HDLU Zagreb, Hrvatskog saveza samostalnih umjetnika Zagreb i Fotokluba Zagreb. Živi i radi u Zagrebu.
Zastupljen u zbirkama i privatnim kolekcijama :
Filip Trade,Zagreb
Zbirka hrvatske fotografije,Fotoklub Zagreb
Muzej grada Rijeke
Moderna galerija Rijeka
Moderna galerija Zagreb
Steven Cohen Gallery,L.A. USA
Stuart N. Brotman Communications,Boston,USA
Perdita Adrian Kunze,Njemacka
Galerija Moosgasse,Kempen,Njemacka
Kazutami Ando,Tokio,Japan
Karel Kresta,Prag,Česka
Stockeregg,Zuerich,Svicarska
Vintage Ltd,USA
Pg Art Gallery,Turska
John Cleary Gallery,Houston,US
Umeleckoprumyslove muzeum Praha
Fotografska zbirka pariske banke HSBC
Objavljene knjige:
Portfolio objavljen u časopisima:
Black and White,Amerika
Schwarzweiss – Njemačka
Fotoforum – Njemačka
Photoeye – Bugarska
Fotografie Magazin – Česka
Photoart Magazin – Česka
Fotomag – Hrvatska
Oris – Hrvatska
Livingston – Hrvatska
Photo – Rumunjska
Refoto – Srbija
IZ – Turska
Photo Art International – Francuska
Polka,Francuska
Fotografije: Stanko Abadžić Tekst prikaza: Milovan Ulićević
.
Fotografski klub Vojvodina 13. marta 2014. u 20h predstavlja fotografa Marka Vrdoljaka koji će održati predavnje „Skrivene tajne Brionaˮ na kojem će nam kroz fotografije otkriti tajne ovoga predivnog arhipelaga. Na predavanju će Vrdoljak prezentovati i komentarisati dvestotinak svojih fotografija, koje je snimio za službenu fotomonografiju, arhiv i za potrebe filma o Nacionalnom parku Brioni (Hrvatska).
Otkrijte zašto je upravo na Brionima pisan dio svetske i jugoslovenske istorije, i u dva sata unapredite svoje znanje fotografisanja prirode, divljih životinja, arheoloških lokaliteta, pejzaža i još mnogo toga. Među tim fotografijama će biti i ekskluzivne nikada objavljene fotografije ostrvca Vanga i Titovih rezidencijalnih vila, njegovih podruma i mnogih skrivenih tajni ovog predivnog arhipelaga. Uz predstavljenje fotografske radionice koju na proleće pokreće Vrdoljak na Brionima, autor i Fotografski klub Vojvodina vas pozivaju na fotografsko druženje i razgovor posle predavanja.
Marko Vrdoljak je rođen u Zagrebu 1973. g. Vlasnik je preduzeća Five Stars Ltd. u kojoj preko deset godina radi na promociji hrvatskih lepota u svetu, sarađujući s mnogim ministarstvima, vladinim kancelarijama i kulturnim institucijama.
Do sada je objavio osam fotomonografija: „Zagrebačka županija“, „Nacionalni park Brijuni“, „Nevjerojatna Hrvatska“, „Nerezine“, „Nacionalni park Risnjak“, „Zagreb“, „Lošinj Archipelago“ i „Veličina skromnoga“, a trenutno radi na nekoliko novih fotografskih i filmskih projekata.
Vrdoljak je uz ostale nagrade i priznanja dobitnik i najprestižnije strukovne nagrade u Hrvatskoj, „Tošo Dabac“, za veliki doprinos afirmaciji umetničke fotografije i fotografske umetnosti u Hrvatskoj.
Veliko priznanje za svoj fotografski rad Vrdoljak je dobio i potpisivanjem ugovora sa Ministarstvom inostranih poslova Republike Hrvatske o realizaciji tri izložbe: „Nevjerojatna Hrvatska 1“, „Nevjerojatna Hrvatska 2“ i “Plavo – zelena Hrvatska” koje čine ukupno 126 fotografija svih delova Hrvatske, a kojom se predstavljaju lepote Hrvatske u svetu. Vrdoljakova fotografija „Ovčji raj“, snimljena u Lici, odabrana je za naslovnu stranu 50-tog jubilarnog broja „Digital Foto Magazina“ kao prva naslovnu stranu s fotografijom hrvatskog fotografa.
Uz svoj fotografski rad, Vrdoljak je nagrađivan i u video stvaralaštvu unutar kojeg je snimio višestruko nagrađivani film „Pulse of the city – Zagreb“, a autor je i službenih promotivnih filmova ostrva Lošinja, Zagrebačke županije i Nacionalnog parka Brioni, zatim dugometražnog filma „Sedam dana stvaranja“ o tajanstvenom životu u dominikanskom samostanu u Dubrovniku.
Svoje radove je do sada predstavio na stotinama izložbi u Hrvatskoj, SAD-u, Kanadi, Rusiji, Italiji, Litvaniji, Poljskoj, Slovačkoj, Islandu, Danskoj, Švedskoj, Finskoj, Irskoj, Ukrajini, Češkoj, Belgiji, Letoniji, Bugarskoj…