SVE ŠTO NASTAJE POLAKO, DUŽE TRAJE – STANKO ABADŽIĆ U FKV

Vraćajući se u ranu mladost, pokušavam da se setim osećaja koji sam imao dok sam u rukama držao čuveni ruski fotoaparat „SMENA 8“. Ne, nije to bio moj prvi aparat, ali poseban osećaj držanja tog „malog plastičnog čuda“, i tajna koju mi je otkrilo rastavljanje njegovog centralnog zatvarača (pokušavajući da pronađem „ptičicu“ koja se čula iz njega), je osećaj koji ću pamtiti ceo život. Da li je slična magija opčinila Stanka Abadžića, kao znatiželjnog dečaka, dok je držao svoj prvi fotoaparat istog naziva, otkrićemo na predstavljanju njegovog fotografskog opusa u Fotografskom klubu Vojvodina, u utorak 17. novembra 2015. godine u 20 časova.

Jedan od najpoznatijih fotografa sa prostora bivše Jugoslavije će otkriti tajne svetlosne igre koja ga je opčinila, za nas neuhvatljivijh scena gradova, u kojima je tražio i našao inspiraciju. Prag, Zagreb, Paris, Berlin, Istanbul su ovekovečeni u njegovim knjigama. „Hoću li izbeći uobičajeni identitet gradova? Hoću li sačuvati u tome sebe kao autora, i zadržati sopstvene emocije?“ verovatno su pitanja koja su se vrzmala u glavi Stanka Abadžića, dok je šetao ulicama tih gradova. Tražeći neki neponovljivi momenat, odnos svetlosti i senke u kojoj ni jedno ne dominira, i ugao snimanja pri kome će ljudska figura dominirati, i odrediti ključ za kompoziciju fotografije, je po mom mišljenju suština u likovnosti Abadžićevog fotografskog traganja po velikim gradovima.

Stanko Abadžić nam na trenutak deluje kao Servantesov vitez, koji se bori protiv gradskih prostora, tražeći u njima suštinu i osobenost koji nisu našli mnogi pre njega. Nije lako ući u osobenost grada kao što je Pariz, kada na plećima nosite viđene fotografije Atžea (Atget), Brašaia (Brassaïa), Bresona (Bresson), Duanoa (Doisneau) ili Ronisa (Ronis). Ali kada vidimo fotografije, zauvek bivamo razuvereni da taj vitez nije donkihotovskih namera.

On uspeva u tom traženju, i nalazi svoj prepoznatljiv izraz, pitak običnom posmatraču, koji fotografijama biva opijen, kao pićem koje ispija u oduševljenju. Abadžić analizira gradski pejsaž, njegovu linijsku osobenost, oko koje gradi kompoziciju kadra, a onda je začinjava teksturom, senkom i prostornom prazninom koju povezuje sa suštinom ljudske egzistencije. Svetlost je tu veza, koji sve prostorne detalje, gradi i menja sa vremenom. Posebnost na fotografijama svih gradova je dijalektički odnos čovek i prostora. U tom odnosu se traži trenutak koji oslikava fotografov ugao posmatranja.

U prikazu čoveka se na njegovim fotografijama može osetiti neka „tišina“, koja podseća na metafizičko slikarstvo ispunjeno melanholijom ulice, isčekivanjem neobičnog događaja, prizivanjem tišine i sna. Autor na fotografijama ne ulepšava stvarnost, niti veliča mravinjak megapolisa, već intimističkim prikazom jedinke, daje sasvim drugačiji pogled na grad.

Možda potraga za prostorom i putovanje u mnoge gradove da ih ovekoveči, potiče iz Stankove čežnje za rodnim krajem, koga je u ratnom vihoru morao da napusti i nastani se na neko vreme u Pragu.

Pored gradova još jedna velika i večna tema zaokupila je Abadžićevo stvaralaštvo. To je žena i ženski akt kao forma, koja je muškarcu najizazovnija, i kojoj se divi. Nekako se stvara utisak, da je autor aktovima gradski motiv preselio u sobu, ili pak u neki drugi intimni prostor, dajući ženi mogućnost da se potpuno opusti i pokaže svoje čari. Ujedno nesputano i neometano on prati svaki detalj, svojim „voajerskim“ objektivom. U tom prostoru je on osvetljava prirodnim svetlom, a „šara“ senkom, ističući njenu putenost, i skrivenu seksualnost uspavane lepotice, koja čeka i priziva svoga princa preko filmske emulzije. Ona svoju ženstvenost i mirnoću širi prostorom kao nekakav očaravajući parfem. Prostor i ovde igra veliku ulogu, ali nije povezan sa suštinom egzistencije, kao kod fotografija iz serije gradova, već sa suštinom njenog bića da se ne otkriva svakome, nego samo odabranom posmatraču. Tu fotograf vidi svoju šansu, i kadrom snažno prikazuje svoju ulogu u otkrivanju njene lepote.

Jedan viteški odnos u današnje digitalno vreme, je sam rad na stvaranju fotografija. Abadžić fotografiše i stvara isključivo na klasičan način. Radom sa srednjeformatnim filmom, i kasnijim povećanjem na fotopapiru kod svog laboranta, njegov je rad u dobroj meri ograničen brojem fotografija koje može snimiti, ali je zato izoštrio sva ostala čula da mu ne promakne ni jedan „odlučujući trenutak“. To ga stavlja u red sa velikim majstorima fotografije, jer ne traži iz kvantiteta kvalitet, već se uzda u svoju intuiciju i osećaje, a kadar kontroliše velikim fotografskim iskustvom. „Sve što nastaje polako, trajaće dugo“ citiraću njegovu jednom izrečenu misao, koja možda najbolje objašnjava zašto fotografiše analognom tehnikom.

Dobra i originalna fotografija je prvi i najvažniji korak svakog profesionalca. Ali nju treba prezentovati i prodati da bi se mogli profesionalno baviti fotografijom. O mnogim detaljima galerijske promocije i prodaje će se Stanko Abadžić dotaći u svom predstavljanju u Fotografskom klubu Vojvodina, što će posebno biti interesantno fotoamaterima koji jednim okom gledaju na profesionalni okean pun izazova, koji treba savladati do uspeha.

Za predavanje Stanka Abadžića u Fotografskom klubu Vojvodina SVI plaćaju kotizaciju.
Članovi FKV, CD13 i Mense Srbije plaćaju kotizaciju 300 din, a ostali posetioci plaćaju kotizaciju 400 din. za predavanje. Zbog ograničenog broja mesta u klubu, molimo vas da e-mail-om potvrdite dolazak na predavanje do utorka u 14 časova. E-mail je: office@fkv.rs Predavanje se održava na adresi: Bulevar oslobođenja 22, Novi Sad

BIOGRAFIJA:

Stanko Abadžic – rodjen 1952. u Vukovaru.U petnaestoj godini od oca dobiva
prvi fotoaparat SMENA 8.Učlanjuje se u Foto klub „BOROVO“, koji mu organizira
prve grupne i samostalne izložbe u Vukovaru i Borovu.
Diplomirao je germnistiku i radio kao dopisnik Vjesnika iz Vukovara. Iz tog vremena poznate
su njegove reportaže iz Tunisa, Malte, Turske i drugih zemalja.
Od 1995. do 2002. godine boravi u Českoj, gdje radi kao slobodni fotograf. U Českoj je takodje imao brojne grupne i samostalne izložbe, a najveću retrospektivnu izložbu imao je u Pragu u Komornoj galeriji „Dom Josefa Sudeka“, koja nosi ime po čuvenom českom fotografu. Muzej „Mimara“ mu organizuje 2003. godine izložbu „IN ABSENTIA“, kojom je Abadžić označio povratak na hrvatsku fotografsku scenu. U Hrvatskoj je izlagao u Osijeku, Novigradu, Splitu, Zagrebu i Dubrovniku, Karlovcu, Sisku, Rijeci i Daruvaru. Dobitnik je brojnih nagrada i priznanja
Samostalno je izlagao u 16 europskih zemalja, od kojih u Argentini,Japanu, Americi i Rusiji.
Njegove fotografije se nalaze u brojnim zbirkama u Europi, Hrvatskoj i Americi. Redovno
suradjuje s izdavačkim kućama DISPUT, MEANDAR, FRAKTURA, ZNANJE, AGM na oblikovanju korica knjiga.
Član je HDLU Zagreb, Hrvatskog saveza samostalnih umjetnika Zagreb i Fotokluba Zagreb. Živi i radi u Zagrebu.

Zastupljen u zbirkama i privatnim kolekcijama :

Filip Trade,Zagreb
Zbirka hrvatske fotografije,Fotoklub Zagreb
Muzej grada Rijeke
Moderna galerija Rijeka
Moderna galerija Zagreb
Steven Cohen Gallery,L.A. USA
Stuart N. Brotman Communications,Boston,USA
Perdita Adrian Kunze,Njemacka
Galerija Moosgasse,Kempen,Njemacka
Kazutami Ando,Tokio,Japan
Karel Kresta,Prag,Česka
Stockeregg,Zuerich,Svicarska
Vintage Ltd,USA
Pg Art Gallery,Turska
John Cleary Gallery,Houston,US
Umeleckoprumyslove muzeum Praha
Fotografska zbirka pariske banke HSBC

Objavljene knjige:

Portfolio objavljen u časopisima:

Black and White,Amerika
Schwarzweiss – Njemačka
Fotoforum – Njemačka
Photoeye – Bugarska
Fotografie Magazin – Česka
Photoart Magazin – Česka

Fotomag – Hrvatska
Oris – Hrvatska
Livingston – Hrvatska
Photo – Rumunjska
Refoto – Srbija
IZ – Turska
Photo Art International – Francuska
Polka,Francuska

Fotografije: Stanko Abadžić
Tekst prikaza: Milovan Ulićević
.